Nos nieuws

• Pieterburen is echt (bijna) leeg na vrijlating Ollie en Brandy

  Met de vrijlating van de laatste twee aangesterkte zeehonden Ollie en Brandy heeft de opvang in Pieterburen gisteren een punt gezet achter meer dan vijftig jaar geschiedenis. Toch zijn de bassins in het centrum nog niet helemaal leeg. Er zwemmen nog een paar dagen dieren rond die te verzwakt zijn om uit te zetten.

  Het zeehondencentrum in Pieterburen is al sinds begin januari dicht voor publiek. Het personeel is bezig met de laatste voorbereidingen voor de verhuizing naar een modern onderkomen bij Lauwersoog. En daarvoor moesten de laatste zeehonden uit Pieterburen gisteren weg.

  Het werd een feestelijke bijeenkomst, waarbij inwoners van Pieterburen, donateurs en oud-medewerkers waren uitgenodigd, meldt RTV Noord.

  Zeehonden voeren

  "Ik ben van 1971, net als de zeehondencrèche. Ik weet niet beter dan dat dit hier hoort", zei Agnes Klont uit Pieterburen. "We hebben hier zoveel meegemaakt. Bekende Nederlanders over de vloer, toeristen uit het buitenland. Vriendinnen van mij gingen 's nachts nog even zeehonden voeren tussen het stappen door. Het bracht leven in het dorp."

  Ook boer Henk Koster kwam afscheid nemen. "Ik heb de hele ontwikkeling meegemaakt, vanaf het begin. Lenie 't Hart kwam vroeger bij ons spullen lenen om zeehondenpups groot te krijgen. Wat hier is opgebouwd, is een succes voor Pieterburen én voor de zeehonden. Voor de levendigheid in het dorp was het beter geweest als het hier was gebleven", zei hij.

  Jonge zeehonden

  Ollie en Brandy zijn allebei nog jonge zeehonden. Ollie werd half januari gevonden op Schiermonnikoog, pas tien dagen oud, met een abces op zijn rug. Brandy kwam begin maart van Terschelling, met diepe wonden aan zijn flippers. Beiden waren na weken van verzorging gisteren weer fit genoeg om terug te keren naar zee. Ze werden uit hun bassin in Pieterburen gehaald, in kisten gedaan en naar Lauwersoog vervoerd. Vanaf daar voeren ze met de boot naar een zandplaat bij Schiermonnikoog.

  Op de zandplaat liet Iris Beekman uit Groningen ze vrij in de Waddenzee. "Mijn vriend gaf me dit cadeau met kerst. Hij weet hoe gek ik ben op zeehonden. Vroeger deed ik mijn spreekbeurten erover. Dit is echt iets wat ik al mijn hele leven wilde doen", zei ze. "En nu ben ik degene die de laatste zeehond uit Pieterburen mag terugbrengen naar zee. Heel bijzonder."

  Het blijft magisch

  Donateur Sijla van Leeuwen uit Doetinchem keek geboeid toe, samen met haar man. Dit was 'haar' 25ste vrijlating in veertig jaar tijd. "We zijn er echt mee vergroeid", vertelde ze. "Elke keer dat ik een zeehond zie wegzwemmen, raakt me dat. Ze kijken eerst even om zich heen, soms komen ze nog even terug en dan gaan ze. Dat blijft magisch."

  Ollie en Brandy zwemmen weer vrij rond. Toch kunnen de deuren in Pieterburen nog niet helemaal dicht. Doordat er op het laatste moment toch weer nieuwe, verzwakte zeehonden binnenkwamen (in totaal tien) moesten de plannen worden aangepast. "Het is voor ons niet werkbaar om de zorg over twee locaties te verdelen", zegt medewerker Emmy Venema. Daarom is besloten om die tien zeehonden later deze week alvast naar het nieuwe onderkomen in Lauwersoog te verhuizen.

  Werelderfgoecentrum

  Daarmee begint een nieuw hoofdstuk in de opvang van zeehonden. In het gloednieuwe Werelderfgoedcentrum Waddenzee wordt niet alleen gezorgd voor zieke zeehonden (er is ook een speciale lift om ze te vervoeren), maar krijgen de bezoekers ook "het bredere verhaal over de Waddenzee".

  "We willen bezoekers laten zien hoe kwetsbaar het waddengebied is", zegt Venema. "Met vervuiling, gaswinning en druk op de natuur is er veel werk te doen. In het nieuwe centrum kunnen we dat verhaal beter vertellen."

  Het Werelderfgoedcentrum waar twee jaar aan is gebouwd, gaat op 26 april open.

• Paraglider omgekomen bij val in Sibculo

  Bij een ongeluk vanmiddag met een paraglider in het oosten van Overijssel is een 53-jarige man uit Nunspeet om het leven gekomen, meldt de politie.

  De paraglider stortte door nog onbekende oorzaak neer in een weiland bij Sibculo, tussen Vroomshoop en de grens met Duitsland, meldt RTV Oost. Hulpdiensten hebben nog geprobeerd om de man te reanimeren.

  De politie doet onderzoek naar de toedracht van het ongeluk.

• 'Jihadistische terreurgroep doodt 70 militairen in Benin'

  De aan Al Qaida-gelieerde jihadistische terreurorganisatie JNIM stelt dat ze donderdag zeventig regeringsmilitairen heeft gedood in Benin. Als dat cijfer klopt, is dat het hoogste aantal militairen dat de jihadisten hebben omgebracht in de tien jaar dat ze in West-Afrika actief zijn.

  JNIM stelt de militairen te hebben gedood bij aanvallen op twee militaire posten in het noordoosten van het land. Benin was de afgelopen jaren met regelmaat doelwit van jihadistische aanvallen. In de regio zijn groeperingen actief die gelieerd zijn aan Al Qaida en IS (Islamitische Staat).

  De oorsprong van het geweld ligt in 2012, toen aan Al Qaida-gelieerde militanten een kalifaat stichtten in Mali. JNIM ontstond in 2017 toen drie jihadistische groeperingen zich verenigden. Het geweld verspreidde zich vervolgens door de regio: eerst naar buurlanden Burkina Faso en Niger, later naar Benin en Togo.

  Mensenrechtenschendingen

  Door het geweld zijn duizenden mensen gedood en raakten miljoenen mensen ontheemd. De groepering pleegt terreuraanslagen, massaontvoeringen en sabotageacties. Uit onderzoek blijkt dat JNIM zich schuldig maakt aan ernstige mensenrechtenschendingen.

  In sommige gebieden die in handen zijn van JNIM worden vrouwen uitgesloten van activiteiten buitenshuis. Volgens Amnesty International rekruteert de groepering kindsoldaten. Denktank Atlantic Council stelde vast dat JNIM onder meer gefinancierd wordt door mijnbouw en smokkel van drugs, migranten en goud.

  In oktober vorig jaar staakte Artsen zonder Grenzen zijn activiteiten in het noorden van Burkina Faso omdat de organisatie steeds vaker het doelwit werd van geweld, onder meer van JNIM.

  Het Franse leger was jarenlang actief in Burkina Faso, Mali en Niger om de lokale strijdkrachten te ondersteunen in de strijd tegen jihadisten. Maar de afgelopen jaren hebben deze landen de banden met oud-kolonisator Frankrijk doorgesneden. Sindsdien rukken jihadistische groeperingen, waaronder JNIM, sneller op.

  Nieuwsuur maakte vorige maand een video over hoe burgers in de Sahel-regio gevangen zitten tussen strijdgroepen, en hoe het jihadisme er oprukt:

• Tientallen gewonden bij valpartij wielerkoers België

  Bij een zware valpartij bij een wielerwedstrijd in België zijn vanochtend meer dan veertig wielrenners gewond geraakt. Deelnemers en fietsonderdelen lagen volgens getuigen verspreid over de weg. De organisatie van de Gran Fondo Belgium heeft het evenement afgelast.

  De organisatie meldt dat er zeven wielrenners naar het ziekenhuis zijn gebracht. Een van hen is ernstig gewond, maar verkeert niet in levensgevaar.

  De Gran Fondo is een wedstrijd voor semiprofs en amateurs en startte op de stuwdam van het meer van l'Eau d'Heure in het zuiden van België. Er deden volgens de organisatie zo'n 2500 wielrenners mee, die in groepen van start gingen.

  'Overal fietsonderdelen en bloedvlekken'

  Een deelnemer zegt tegen de VRT dat de valpartij het gevolg was van gedrang in het peloton. "Rechts vooraan begonnen enkele renners tegen elkaar aan te wrijven. Iemand verloor zijn evenwicht en is gevallen. Om die val te ontwijken, week iedereen uit naar links en ontstond de grote valpartij. Iedereen schreeuwde het uit van de pijn."

  Rick Groeneweg uit Bilthoven was ook betrokken bij de valpartij. Zelf kwam hij ervanaf met een schram en een kapot voorwiel. "We fietsten zo'n 50 kilometer per uur en er vielen meer dan 50 mensen als mikado-stokjes over elkaar heen. Overal lagen fietsonderdelen op het asfalt en er lag bloed. Het geluid van brekende carbonfietsen was echt afschuwelijk."

  Bekijk hier beelden van vlak na de valpartij:

  "Het was pure chaos", zegt een andere wielrenner. "Sommige fietsen waren gebroken, mensen lagen langs de kant van de weg en er waren ongeveer vijf ambulances."

  Fietsen gebroken

  De valpartij ontstond in het peloton van de eerste twee startgroepen, na ruim acht kilometer. De eerste startgroep bestond uit 500 wielrenners. Volgens Groeneweg, die geregeld meedoet aan Gran Fondo's, is dat ongebruikelijk veel. "Normaal zijn die groepen kleiner. Zo'n grote startgroep is vragen om problemen."

  Het was de eerste keer dat er een Gran Fondo in België werd verreden. De top 25 per leeftijdscategorie zou zich plaatsen voor het WK Gran Fondo.

• Paus Franciscus spreekt paaszegen urbi et orbi uit

  In Vaticaanstad heeft paus Franciscus de paaszegen urbi et orbi uitgesproken. De 88-jarige Argentijn deed dat in een rolstoel voor een overvol Sint-Pietersplein. Eerder vanochtend was paus Franciscus niet aanwezig bij de paasmis. Zijn taken werden daar overgenomen door kardinalen.

  De paus oogde zwak en kwetsbaar. Wel wenste hij bij zijn entree op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek iedereen een zalig Pasen. Daarbij was hij verstaanbaar en groette hij het publiek. De paasboodschap las hij vervolgens niet zelf voor, maar de zegen sprak hij wel uit.

  Zo verscheen Franciscus om 12.00 uur voor de menigte:

  Eerder was al bekend dat hij de andere vieringen van de Goede Week, zoals Witte Donderdag en Goede Vrijdag, aan zich voorbij liet gaan. Vooraf was niet door het Vaticaan bekendgemaakt of de paus het urbi et orbi zou uitspreken.

  De vieringen rond de week van Pasen, met als hoogtepunt de Hoogmis van Pasen vanochtend, zijn de belangrijkste in het jaar voor de paus. Na de mis volgt de paasboodschap en de paaszegen urbi et orbi, voor de stad en de wereld, die wereldwijd wordt uitgezonden.

  Paus Franciscus kampt nog altijd met gezondheidsproblemen nadat hij in februari werd opgenomen in het ziekenhuis met een levensbedreigende dubbele longontsteking. Hij lag dit jaar daarom vijf weken in het ziekenhuis. Op last van zijn artsen moet de Argentijn nog altijd rust houden.

  Franciscus is wel al enkele keren in het openbaar verschenen, onder meer na de mis van Palmpasen.

  Ontmoeting met Vance

  In de ochtend had paus Franciscus een korte ontmoeting met de Amerikaanse vicepresident Vance, die in 2019 is bekeerd tot het katholicisme.

  Eerder hebben de paus en andere leden van het Vaticaan felle kritiek geuit op het beleid van de regering-Trump, zoals de plannen om miljoenen migranten het land uit te zetten. Paus Franciscus noemde die "een schande".

• Omwonenden bij brand Ede van hot naar her gestuurd: 'Nogal knullig'

  Bij de felle brand op de Ginkelse Heide van 3 april verliep de communicatie tussen de hulpverleners soms chaotisch. Omwonenden kregen pas laat instructies, of ze waren tegenstrijdig, meldt Omroep Gelderland.

  "Je was afhankelijk van de informatie van de persoon die voor je deur stond, en dat was bij iedereen anders", zegt een van de bewoners die voor het vuur moesten vluchten. "Dat kwam nogal knullig over."

  De natuurbrand die op 3 april ontstond door een militaire oefening werd bestreden door zo'n 500 brandweermensen. Daarbij zijn voor zover bekend geen fouten gemaakt. Maar de omwonenden van het gebied kwamen naar eigen zeggen wel in vervelende situaties terecht.

  Mosterd na de maaltijd

  De vlammen kwamen tot aan het defensieterrein achter de tuin van Ronald en Marieke (die alleen bij hun voornaam willen worden genoemd). "Ik stond bij ons hek en hoorde het geraas van het vuur, en de knallen van munitieresten die op de heide liggen. Dat was voor ons het meest spannende moment", zegt Ronald.

  Dat was rond 15.00 uur. Het moment dat de marechaussee zei dat ze hun huis moesten verlaten, kwam echter pas om 16.30 uur: "Dit voelde als mosterd na de maaltijd, de urgentie was voorbij", aldus Ronald.

  Toch vertrokken ze. Maar waarnaartoe was onduidelijk. "'Rij maar richting Otterlo,' werd ons verteld, dus dat hebben we gedaan. Via Otterlo zijn we naar Ede gereden, waar onze zoon woont. Daar hebben we gewacht op informatie, maar die kwam niet. De informatievoorziening was nul."

  Fatsoenlijk draaiboek

  Iets verderop in de straat stond de marechaussee rond 15.30 uur aan het hek van de 72-jarige Tijmen (achternaam bij redactie bekend) om te zeggen dat hij weg moest. "Ik vroeg nog wie er dan voor de paarden zou zorgen. 'Dat regelen wij wel', kreeg ik daarop te horen. Maar hoe? Dat wist hij ook niet precies."

  Ongerust vertrok Tijmen met zijn vrouw en twee honden naar een tankstation, waar hij moest afwachten. "Eenmaal aangekomen kwam de politie daar aan, met vijf auto's sterk. Die zeiden dat wij daar weg moesten. Wat de marechaussee ons had gezegd, daar hadden ze zogenaamd niks mee te maken," aldus Tijmen. "Ik vroeg nog waar we dan heen moesten, en wanneer we weer terug naar huis konden. Maar dat konden ze mij niet vertellen."

  Uiteindelijk konden de meeste bewoners rond 21.00 uur weer naar huis. Ronald: "We zijn blij dat het goed is afgelopen, maar we hadden toch wel gedacht dat er een fatsoenlijk draaiboek zou liggen voor dit soort situaties."

  Verwarring en miscommunicatie

  Toch hebben de omwonenden ook begrip voor de situatie: "Deze brand was zo vreselijk groot, ik snap dat ze daar niet op ingesteld zijn bij de gemeente, qua organisatie", aldus Tijmen.

  De gemeente Ede erkent dat er sprake was van verwarring en miscommunicatie; bij de bewoners maar ook bij de politie en marechaussee. "Dit kwam, naar wat wij weten, doordat een boswachter op eigen initiatief mensen in de omgeving heeft gewaarschuwd. Daarnaast gingen mensen uit zichzelf bewegen. Kortom, voldoende ingrediënten voor verwarring en miscommunicatie. Wij vinden dat uitermate vervelend en absoluut niet wenselijk."

• Vanavond alsnog veel paasvuren in oosten en noorden

  Hoewel het daar een week geleden niet naar uitzag, worden vanavond op honderden plekken in het noorden en oosten van het land paasvuren ontstoken. Dat kan omdat het risico op natuurbranden door de regen van de laatste dagen beduidend kleiner is geworden.

  "We zijn er blij mee", zegt Mark Wieland van het paasvuur in het Groningse Noordlaren bij RTV Noord. "Het hoort bij het dorp en voor de saamhorigheid is het hartstikke mooi. Wat wil je nog meer? Geweldig."

  De langdurige droogte dit voorjaar leek ertoe te leiden dat er dit jaar geen paasvuren zouden komen. De veiligheidsregio's verhoogden het natuurbrandrisico ruim anderhalve week geleden naar fase 2 (extra alert).

  Waar al bulten voor een paasvuur waren opgebouwd, werden die weer afgebroken - soms verdween het verzamelde hout zelfs in een shredder. Op andere plekken begonnen de vrijwilligers niet eens met de opbouw.

  Hier in Tiendeveen werd tot zaterdag hout ingezameld:

  Maar na de eerste regen van vorige week zondag begon het beeld te kantelen. De ene na de andere veiligheidsregio in het noorden en oosten van het land bracht het risiconiveau terug van fase 2 naar fase 1.

  "Door de verlaging van het risiconiveau vervalt ons eerdere advies om paasvuren niet te ontsteken", schrijft de Veiligheidsregio Noord op de website.

  "Het was eerst 'nee', en wij zeiden: het blijft gewoon 'nee'. Totdat wij telefoon kregen, met: 'Jullie mogen, als jullie willen, alsnog doorgaan.'", zegt Christina Wieland in Noordlaren. Het hele dorp heeft meegeholpen om hout aan te voeren. De bult is opgebouwd en vanavond tussen 20.00 en 20.30 gaat de fik erin, vertelt ze.

  Snoeiafval

  Iets verderop, in het Drentse Annen, is er ook genoeg hout beschikbaar, zeker nadat de inwoners van het dorp gisteren met hun snoeiafval kwamen aanlopen. "Het is gigantisch wat we nu nog bij elkaar verzameld hebben", aldus Ronald Smit van het lokale paasvuur bij RTV Drenthe. "Daar zijn we heel blij mee."

  In het Overijsselse Rijssen en Holten zijn er zelfs vijf vuren, waarbij de vijf buurtschappen in de gemeente de strijd aangaan om het mooiste paasvuur. "Een paar jaar geleden zijn we afgestapt van het principe dat het grootste paasvuur wint", aldus jurylid en voorzitter van de paasvurencommissie Bert van Eijk bij RTV Oost. "Nu gaat het om schoonheid."

  Onder andere symmetrie, houtsoort en afwerking worden beoordeeld. "De afwerking is belangrijk", zegt Van Eijk. "Alles moet netjes weggewerkt zijn. Je wilt geen smeulend vuurtje aan de zijkant of rommel eromheen. Het moet er gewoon strak uitzien."

  Geen mooie bult

  Waar ze in Rijssen en Holten op de schoonheid letten, zijn de vrijwilligers in Dalen, bij Coevorden, al blij dat er een paasvuur is. Dalen is een van de plekken waar het ingezamelde hout dinsdag door de versnipperaar ging. Tot verdriet van organisator Jan Uineken, die meermalen had gevraagd om nog even te wachten met het annuleren van de paasvuren.

  "Dan is het ongelooflijk dat het nu alsnog mag doorgaan", aldus Uineken. "Zuurder dan dit wordt het niet."

  Toch is hij niet bij de pakken neer gaan zitten. En het is gelukt: ook in Dalen gaat vanavond een stapel hout in vlammen op. "Met hulp van ondernemers, boeren en loonwerkers uit de omgeving gaan we hier toch takken naartoe slepen", zegt Uineken. "Het wordt geen mooie bult, maar er komt een paasvuur."

• Arrestaties bij grote vechtpartij in uitgaansgebied Katwijk

  In het uitgaansgebied van Katwijk heeft de politie gisteravond ingegrepen bij een massale vechtpartij waarbij zo'n honderd mensen betrokken waren. Drie personen zijn daarbij aangehouden.

  De politie kreeg rond middernacht een melding van een vechtpartij. Hoewel agenten ter plaatse waren, bleef de sfeer onrustig en ontstonden er meerdere opstootjes. Om verdere escalatie te voorkomen, besloot de politie de Badstraat "leeg te ruimen" en beval iedereen om te vertrekken.

  Toen hier geen gehoor aan werd gegeven, greep de politie in. Daarbij werd onder meer de wapenstok gebruikt en is één persoon getaserd.

  Een agent raakte gewond nadat hij in het gezicht werd geslagen. De dader is aangehouden op verdenking van mishandeling.

  Twee andere personen zijn gearresteerd omdat ze weigerden weg te gaan.

• Amerikaan en Russen samen terug uit ISS, samenwerking blijft ondanks spanning

  Na een verblijf van zeven maanden in het internationale ruimtestation ISS zijn een Amerikaanse astronaut en twee Russische kosmonauten teruggekeerd op aarde. Afgelopen nacht landde hun Sojoez in de steppe van Kazachstan.

  De drie mannen waren sinds 11 september vorig jaar in de ruimte. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA draaiden de drie in 220 dagen 3520 keer om de aarde, waarbij ze een afstand van iets meer dan 150 miljoen kilometer aflegden.

  Ondanks de grote geopolitieke spanningen werken de Russische en Amerikaanse ruimtevaartorganisaties nog altijd samen. Het is een van de weinige terreinen waarop nog wordt samengewerkt.

  Kort na de Russische inval in Oekraïne, in februari 2022, leek de samenwerking te stoppen. Maar enkele maanden later sloten de NASA en zijn Russische evenknie Roskosmos alsnog een nieuw akkoord over gezamenlijke vluchten naar het ISS.

  Rusland en de VS zijn al tientallen jaren partners in het internationale ruimtestation. De laatste jaren worden bijna altijd Amerikaanse astronauten met Russische ruimtecapsules de ruimte ingestuurd. Naar aanleiding van de westerse sancties tegen Rusland dreigde de Roskosmos kort na de invasie alle banden te verbreken. Er werd zelfs gedreigd om het ISS te laten neerstorten.

  Zeventigste verjaardag

  Voor de Amerikaanse astronaut Don Pettit was het vandaag een extra bijzondere dag: niet alleen keerde hij terug op aarde, maar hij viert ook zijn zeventigste verjaardag.

• Hoge golven eisen zes levens aan oostkust Australië, autoriteiten slaan alarm

  Aan de oostkust van Australië zijn de afgelopen dagen zes mensen verdronken als gevolg van hoge golven. Het meest recente slachtoffer is een visser die ten zuiden van Sydney van de rotsen werd meegesleurd.

  De deelstaat New South Wales wordt geteisterd door zware windstoten. Volgens de reddingsdienst was dit het "ergste" lange paasweekend in jaren in New South Wales.

  Reddingsdiensten zijn bij Sydney met een helikopter en een jetski op zoek naar vermiste personen:

  Alle zes slachtoffers kwamen om nadat ze van rotswanden in zee waren geslagen. Gisteren verdronk een rotsvisser aan de zuidkust van de staat. Op vrijdag overleed een 58-jarige visser nadat hij in de haven van Wollongong in het water terechtkwam.

  Diezelfde ochtend verdronk een man in Mosman, aan de noordkust van Sydney. Later die dag werd bij Green Cape, aan de verre zuidkust, het lichaam gevonden van een visser die eveneens van de rotsen was gesleurd.

  Te gevaarlijk

  In de naburige deelstaat Victoria wordt nog gezocht naar een man die sinds vrijdag vermist is bij Phillip Island, ten zuidoosten van Melbourne.

  De autoriteiten roepen mensen op om extra voorzichtig te zijn aan de kust. "Als je toch gaat, zorg dan dat je de waarschuwingen voor dat gebied kent. Of beter nog, ga gewoon niet. Het is te gevaarlijk," waarschuwt de vicepremier van New South Wales.

• Auto vliegt van knooppunt op Betuweroute, twee gewonden

  Op knooppunt Valburg is vannacht een auto van de weg geraakt en op de Betuweroute terechtgekomen. Dat is een spoorlijn voor goederentreinen. Het treinverkeer is meteen stilgelegd. De twee inzittenden van de auto raakten gewond, ze zijn volgens de politie wel aanspreekbaar.

  De auto kwam uit noordelijke richting en wilde op het knooppunt vermoedelijk de A15 richting Tiel nemen. Op de verbindingsboog ging het mis. De auto reed een stuk door de berm, ramde een omheining en belandde op het spoor.

  Vangrail

  Op de verbindingsweg van de A50 naar de A15 staat alleen aan de rechterkant van de rijbaan doorgaand een vangrail. Aan de linkerkant begint de vangrail zo'n honderd meter voor het viaduct over de Betuweroute. De auto moet dus een behoorlijk stuk door het gras naar beneden hebben gereden.

  De twee inzittenden zijn naar het Radboud UMC in Nijmegen gebracht. Er zijn aanwijzingen dat de bestuurder had gedronken. Spoorbeheerder ProRail kijkt naar de schade aan het spoor.

• Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar van schending 'paasbestand'

  Ondanks het eenzijdige staakt-het-vuren dat Rusland gisteren had aangekondigd, zijn er vannacht toch beschietingen geweest in Oekraïne. Over en weer verwijten beide partijen elkaar dat ze het bestand hebben geschonden. President Zelensky meldt dat Oekraïense troepen op paasochtend 59 incidenten van Russische beschietingen en vijf aanvalspogingen langs het front hebben gemeld.

  Rusland op zijn beurt beweert dat Oekraïne ook is doorgegaan met aanvallen. Volgens de Russische minister van Defensie heeft het Oekraïense leger het paasbestand "meer dan duizend keer geschonden".

  President Poetin had gisteravond bekendgemaakt dat het Russische leger vanaf 18.00 uur lokale tijd tot en met vanavond de gevechtshandelingen zou staken. Hij zei daarbij te hopen dat Oekraïne hetzelfde zou doen en beweerde dat dit een test is om te bepalen of Kyiv echt vrede nastreeft.

  Zelensky reageerde dat het Oekraïense leger Rusland "zou spiegelen"; als Rusland zich aan het bestand zou houden, zou Oekraïne dat ook doen. Maar al snel klonk in Kyiv het luchtalarm. Vanochtend stelde Zelensky dat Rusland alleen maar de indruk probeert te wekken van een wapenstilstand.

  Niet veel hoop

  "Op paasochtend kunnen we wel zeggen dat het Russische leger vooral de schijn probeert op te houden van een staakt-het-vuren. Maar op sommige plekken blijven ze gewoon doorgaan met aanvallen en proberen ze ons schade toe te brengen", zei Zelensky vanochtend in een bericht op sociale media.

  Een woordvoerder van het Oekraïense leger stelt dat het Russische leger minder aanvallen uitvoert, maar dat er van een gevechtsstop geen sprake is. "Het neemt af, maar het is niet gestopt. Om eerlijk te zijn hadden we niet veel hoop dat dit daadwerkelijk stand zou houden."

  Het Russische besluit kwam zaterdagavond onverwacht. Waarom Poetin besloot tot een korte wapenstilstand is nog altijd onduidelijk, maar het lijkt te gaan om een antwoord op het ultimatum dat de VS de twee landen heeft gesteld.

  De Amerikanen dreigen dat als Oekraïne en Rusland de komende dagen niet laten zien dat er een vredesakkoord gesloten kan worden, ze zullen stoppen met bemiddelen. Een dag later kondigde Poetin het staakt-het-vuren aan.

  Zelensky liet daarop weten geen vertrouwen te hebben in het bestand, omdat Rusland zijn land gewoon bleef bestoken. Hij waarschuwde dat elke Russische aanval zal worden beantwoord met een gepaste reactie.

  Ook liet Zelensky weten dat hij openstaat voor een verlenging van het staakt-het-vuren. "Het voorstel voor een volledig en onvoorwaardelijk bestand van 30 dagen blijft van kracht", zei hij, verwijzend naar een voorstel van de VS waar Oekraïne al mee heeft ingestemd. "Het antwoord daarop moet uit Moskou komen." Ondanks aandringen vanuit Washington, heeft Rusland dat plan nooit geaccepteerd.

  De Krim

  Een maand geleden accepteerden Moskou en Kyiv een Amerikaans voorstel voor een gedeeltelijk staakt-het-vuren met betrekking tot elkaars energiesector en infrastructuur. Hoewel er veel onduidelijk is over het beperkte staakt-het-vuren, betichten de landen elkaar sindsdien regelmatig van het schenden van het bestand. Ook waren ze het niet eens over de voorwaarden die waren afgesproken.

  Afgelopen donderdag schreef het Amerikaanse persbureau Bloomberg op basis van ingewijden dat de VS mogelijk bereid is de Krim te erkennen als Russisch grondgebied als onderdeel van een bestand. Het schiereiland werd in 2014 illegaal door Rusland ingenomen. Het erkennen van de Krim als Russisch grondgebied zou in strijd zijn met het internationaal recht.

  Het is niet de eerste keer dat Rusland een eenzijdig staakt-het-vuren probeert af te kondigen. In januari 2023, tijdens de orthodoxe kerst, mislukte een poging tot een tijdelijk bestand omdat de partijen het niet eens konden worden over de voorwaarden.